Browse Tag: CEO

Hoe belangrijk is CEO charisma?

Wat hebben Richard Branson, J. F. Kennedy, Marilyn Monroe, Barack Obama en, dichter bij huis, Matthias Schoenaerts met elkaar gemeen? Ze hebben hét: de zogenaamde X-Factor, of beter nog, charisma. We hebben het allemaal wel eens meegemaakt, iemand komt de ruimte binnen en zuigt als het ware alle aandacht naar zich toe. Dergelijke charismatische persoonlijkheden hoeven daarom niet per se groot, imposant of extreem aantrekkelijk te zijn, maar zijn in staat om ogenschijnlijk zonder veel moeite een ruimte te vullen. Ze stralen iets speciaals uit, zijn innemend, en hun woorden laten vaak een diepe indruk na. Dit charisma verwijst naar een geheel van “persoonlijke karakteristieken of kwaliteiten die een individu in staat stellen om anderen te beïnvloeden door in te spelen op hun gevoelens, opinies, of gedrag (Riggio, 2009).”

Het hoeft dan ook niet te verbazen dat deze mensen er in slagen om in allerlei organisaties – politieke, religieuze, en professionele – invloedrijke posities in te nemen. Zo ook in onze werkomgeving, waar we dit soort figuren dikwijls in leidinggevende posities aantreffen. Bij veel mensen, en niet in het minst in directiecomités, leeft de overtuiging dat topposities in bedrijven best worden ingevuld door charismatische leiders. Maar klopt deze overtuiging wel?

Henry Tosi en collega’s (2004) onderzochten het effect van CEO charisma op zowel de bedrijfsprestatie als op de omvang van het loonpakket. Het onderzoek werd gevoerd in 59 Amerikaanse Fortune 500 bedrijven (Chevron, Caterpillar, AON, enz.) die uitvoerig werden bestudeerd over een tijdsperiode van 10 jaar. CEO charisma werd bevraagd via topmanagers die in nauw contact stonden met de betreffende CEO. Bedrijfsprestaties werden geëvalueerd aan de hand van twee criteria: (a) rendement voor aandeelhouders en (b) rentabiliteit. Het loonpakket van de CEO werd eveneens gemeten via twee criteria: (a) CEO cash compensation (salaris + jaarlijkse bonussen) en (b) total CEO compensation (cash + lange termijn voordelen zoals aandelenopties). Tenslotte werden ook twee belangrijke contextuele factoren in rekening gebracht, namelijk (a) politieke onzekerheid en (b) marktonzekerheid.

CEO charisma en bedrijfsprestaties

De resultaten toonden eerst (en vooral) aan dat er geen directe associaties zijn tussen CEO charisma en de twee indicatoren van bedrijfsprestatie (rendement voor aandeelhouders en rentabiliteit). Er bleek wel een significant interactie-effect te zijn met ondernemerschapsklimaat: charismatische leiders die een bedrijf runden dat zich in een zeer onzekere marktsituatie bevond, slaagden er in om substantieel meer rendement te creëren voor hun aandeelhouders in vergelijking met minder charismatisch leiders. Dit effect was echter niet significant voor die andere indicator van bedrijfsprestatie, namelijk rentabiliteit. Dit betekent met andere woorden dat charismatische CEO’s erin slagen om de aandelenprijzen op te drijven, zonder boekhoudkundig bewijs dat het bedrijf ook intern goed gemanaged werd (zoals weerspiegeld in rentabiliteitscijfers). Wanneer de marktsituatie niet onzeker was, werd er geen verschil vastgesteld tussen charismatische en minder charismatische leiders in termen van hun effect op de waarde van de aandelen.

Het loonpakket van charismatische CEO’s

Het onderzoek van Tosi en collega’s toonde verder aan dat er een direct (positief) effect was van CEO charisma op het totale inkomenspakket: charismatische CEO’s verdienen meer in vergelijking met de minder charismatische CEO’s binnen dezelfde sector. Daarnaast bleek dat de relatie tussen CEO charisma en CEO cash compensation gemodereerd werd door de mate van politieke onzekerheid: charismatische CEO’s werden beduidend meer betaald in vergelijking met minder charismatische CEO’s in tijden van politieke stabiliteit. Echter, wanneer de politieke onzekerheid groot was, draaide de situatie om en verdienden uitgesproken charismatische leiders net minder.

Conclusie

Het globale plaatje dat uit dit soort onderzoek naar voor komt wijst er op dat onze impressies van charisma nauwelijks of niet gerelateerd zijn aan objectieve indicatoren van bedrijfsprestaties. De conclusie van bovenvermeld onderzoek vat het goed samen: “In essence, charismatic CEOs seem able to influence their compensation packages and stock prices but not other indicators of firm performance”.

Begin 2010 verweet de Britse eurocriticus Nigel Farage onze landgenoot en EU president Herman Van Rompuy het charisma te hebben van “een natte dweil”. Van Rompuy werd – althans door Farage – niet geschikt geacht om een grote en invloedrijke organisatie als de Europese Raad te leiden. Heeft Farage gelijk gekregen? Velen – en niet enkel Belgische patriotten – zijn van oordeel dat Van Rompuy het toch zo slecht niet heeft gedaan, ondanks zijn weinig charismatische stijl. Moeten we met z’n allen minder belang hechten aan charisma?

In ons labo wordt momenteel bijkomend onderzoek gedaan naar de onderliggende aard van charismatisch leiderschap en potentiële voor- en nadelen van charismatische trekken op team effectiviteit. Het lijkt er steeds meer op dat charismatische leiders uitblinken in het formuleren van een visie en strategie, maar tekort schieten op het operationele niveau.

Wordt dus ongetwijfeld vervolgd…

Auteur: Bart Wille

Bart Wille behaalde zijn doctoraat aan de UGent. Hij is nu Assistant Professor aan dezelfde universiteit. Zijn onderzoeksinteresses omvatten beroepsinteresses, persoonlijkheid, werk, en carrières.

Referenties

  • Riggio, R. E. (2009). Charisma. In S. J. Lopez (Ed.), Encyclopedia of positive psychology. Oxford: Blackwell.
  • Tosi, H. L., Misangyi, V. F., Fanelli, A., Waldman, D. A., & Yammarino, F. J. (2004). CEO charisma, compensation, and firm performance. Leadership Quarterly, 15, 405-421.
 

Macht erotiseert, maar heel anders dan we denken.

Микрозайм срочно man in hoge positie blijkt een minnares te hebben: het is een verhaal dat af en toe eens in het nieuws komt. De laatste toevoeging aan deze lange lijst is François Hollande, maar hij staat zeker in goed gezelschap: Dominique Strauss-Kahn, John F. Kennedy, François Mitterrand, Albert II, John Profumo… Meer dan vroeger krijgen deze verhalen ook veel aandacht in de pers, zeker als de omstandigheden van de sexuele escapades niet even koosjer zijn. Het verhaal van de briljante Franse economist Strauss-Kahn met de dure pakken, mooie wagens en een nogal dwingende voorliefde voor vrouwelijk schoon die op compleet onbegrijpelijke wijze een dienstmeisje aanrandde, intrigeert vriend en vijand. Allen zijn ze de belichaming van een torenhoog cliché: macht erotiseert.

Wat is dat toch met machtige mannen en clandestiene seks?

Er zijn een aantal mogelijkheden. Het zou kunnen dat er helemaal niets speciaals aan de hand is. Dat veel mannen er een bochtig amoureus parcours op na houden. Dat machtige mannen nu eenmaal sneller in de kijker lopen en, jammer voor hen, elke misstap de pers haalt.

Het zou echter ook kunnen dat een overmatige seksuele drive en torenhoge professionele ambities elkaars onafscheidelijke tweelingbroertjes zijn, beiden tot ongekende hoogten opgezweept door een laaiend testosteronniveau.

Of het zou kunnen dat mannen die zich laven aan de bronnen van de macht, er echt dronken van worden. Tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren. Maar misschien geldt dat niet langer voor deze Masters of the Universe.

Misschien, opperde ook Mia Doornaert in Reyers Laat, doen machtige mannen bij vrouwen meteen het beeld van de prins op het witte paard voor ogen komen en, onschuldige deernes als ze zijn, vallen ze als een blok voor status, prestige en charisma.

Wat zegt de wetenschap?

Het zal u wellicht niet verrassen dat wetenschappers zich ook al een paar keer verbrand hebben aan deze vragen. Psychologisch onderzoek lijkt vooral de derde mogelijkheid te ondersteunen. Mensen, man of vrouw, die macht verwerven worden onrealistisch optimistisch over mogelijke seksuele interesse van toekomstige partners. Het zelfvertrouwen krijgt een zodanige boost dat men zich voelt alsof iedereen interesse heeft en vandaar gaat men ook veel meer initatief nemen want men is tamelijk zeker van zijn zaak. Vandaar komen politici, bedrijfsleiders,… vaker in een situatie als Hollande terecht. Men vindt zichzelf veel knapper en wordt iets dominanter. Ze zoeken meer toenadering, maken meer oogcontact.  ‘Dronken zijn van macht’ is meer dan een mooie metafoor, de effecten van een alcoholintoxicatie zijn heel gelijkaardig.

Mensen die macht verwerven, leggen strikte morele regels op aan anderen, maar hebben geen problemen om die regels zelf te overtreden. Mensen die macht verwerven, geven zelf aan meer ontrouw te zijn en ook meer plannen te hebben om hun partner te bedriegen.

Conclusie: Russische roulette

Kortom, macht erotiseert. Maar op een heel andere manier dan we denken.

Het zijn niet de toekomstige bedpartners die zwijmelen bij het zien van zoveel macht en status. Nee, het zijn de machthebbers zelf die zich bewust worden van hun status en er zich naar gedragen, initieel vaak met succes.

Het welslagen van hun escapades geeft hen steeds meer zelfvertrouwen, maakt hen schijnbaar onaantastbaar en steeds roekelozer. Maar, zoals DSK ondervond in zijn peperdure hotelsuite, er zit altijd één kogel in de revolver bij Russische roulette.

Referenties

  • Anderson, C. & Galinksy, A. D. (2006). Power, optimism, and risk taking. European Journal of Social Psychology, 36 (4), p 511-536.

Auteur

Frederik Anseel is voorzitter van de vakgroep Personeelsbeleid-, Arbeids- en Organisatiepsychologie aan de UGent en hoofd van de onderzoeksgroep VIGOR. Te vinden op twitter als @fanseel of op www.fanseel.be

 

Kinderen eisen deel van uw loon, ook die van uw baas.

Misschien zit u wel in de volgende situatie: u krijgt een vrij goed loon naar werken, opslag vragen is niet echt gepast en/of heeft weinig kans op slagen, maar een beetje meer netto in de maand zou u toch graag zien komen. Maak van die misschien maar een waarschijnlijk. Wel, u kan ook iets omfloerser tewerk gaan om die maandelijkse storting op uw rekening te verhogen. U kan bijvoorbeeld trachten invloed uit te oefenen op de geboorteplanning van uw CEO, zeker als u een vrouw bent.

CEO wordt papa

Jawel. Er blijkt een verband te bestaan tussen het nageslacht van uw grote baas en uw salaris. Helaas niet altijd op de voor u positieve manier.

Algemeen gesproken kunnen we zelfs zeggen dat CEO’s die papa worden, lagere lonen uitkeren aan hun werknemers. Dit effect hangt echter af van het geslacht van de baby: wanneer er een meisje geboren wordt, is dit effect minder negatief dan bij jongens. U zal het dus minder in uw portemonnee voelen, of enkel ten goede. Als de CEO voor de eerste keer papa wordt van een dochterlief, dan wordt dit effect zelfs positief in de plaats van negatief. Cashen dus!

Verder blijkt ook uw eigen geslacht ertoe te doen. Vrouwelijke werknemers worden minder negatief geraakt op de loonfiche dan mannelijke werknemers, ongeacht het geslacht van de baby.

Op uw rekening

Voelt u dit nu werkelijk of zijn dit eerder marginale effecten? Eerst en vooral zijn dit conclusies die gebaseerd zijn op de data van meer dan een miljoen unieke werknemers onder meer dan 18000 unieke (mannelijke) CEO’s, goed voor meer dan 5 miljoen observaties in totaal in de periode 1996-2006. Dit is een vrij stevige steekproef, met dank aan Deense autoriteiten.

Concreet zag men een gemiddelde daling van de lonen van 0.2% vanaf het moment dat de CEO papa is geworden. Dit zijn ongeveer $100 op een jaar die u zomaar zou mislopen. In de praktijk kan het nog erger, want dit gemiddelde effect is volledig de schuld van baby zoontjes: zij zorgen voor een daling van 0.4%, terwijl baby meisjes geen effect hadden op de lonen.

Gemiddeld gesproken – opnieuw ongeacht het geslacht van de baby – voelen vrouwelijke werknemers dit minder op het einde van de maand dan mannen: een daling van 0.2% tegenover 0.5%. Als u zelf een vrouw bent en de baby van de baas is een meisje heeft u dubbel geluk: 0.1% loonsstijging in de pocket. Dochters van de CEO halveren voor de mannen het verlies.

Deze effecten zijn nog veel sterker wanneer de CEO voor de eerste keer papa wordt. Een eerstgeboren zoon heeft voor de mannen een daling van 0.5% van het loon tot gevolg, maar een stijging van 0.8% bij de vrouwen (ongeveer $330 per jaar extra). Wanneer er sprake is van een eerstgeboren dochter, zien we voor beiden een positief effect: de mannen zien 0.6% loonsstijging, de vrouwen 1.1% (ongeveer $460 per jaar).

Waarden

Wat zorgt nu voor deze opmerkelijke resultaten? Op basis van wetenschappelijk onderzoek kunnen we stellen dat dit waarschijnlijk in de hand gewerkt wordt door de waarden van de CEO. In eerder onderzoek is reeds aangetoond dat deze waarden een effect hebben op het beleid in het bedrijf, dus ook op de lonen. Zo kan bijvoorbeeld een sterk ontwikkeld rechtvaardigheidsgevoel bij een CEO aanleiding geven tot een andere loonpolitiek dan in een ander bedrijf. Tevens staat het vast dat vader worden een grote invloed heeft op de waarden en het waardenbesef van mannen. Vrouwelijke werknemers profiteren daarvan, omdat papa’s onder andere een (her)nieuw(d) respect hebben voor “De Vrouw”. Hij ziet zijn partner ook organisatorisch uitblinken na de geboorte van een kindje en vandaar worden vrouwen, onbewust, als capabeler gezien in het algemeen.

Dochters hebben een ander effect dan zonen, omdat papa’s zich anders opstellen tegenover hen. Papa’s zijn voor hun zonen ‘het goeie voorbeeld’ en ze stellen zich vaak iets directiever op. In het geval van een dochter wordt meer aandacht besteed aan het zorgen voor, de band en de hechting. Omdat deze denkschema’s thuis sterk geactiveerd worden, nemen CEO’s dit ook een deel mee naar het werk.

Last but not least bleek ook dat de CEO zichzelf na het vaderschap iets meer betalen, vooral als ze een zoontje krijgen. Dit is waarschijnlijk het gevolg van een verhoogd gevoel van verantwoordelijkheid als persoon die – traditioneel gezien – het brood op de plank brengt. Dit verklaart ook waarom gemiddeld gesproken de werknemers minder overhouden van de koek. Als u de kans op succes groter inschat dan 50%, zou ik dus toch maar loononderhandelingen starten.

Referenties

  • Dahl, S. M., Dezso, L. C., & Ross, D. G. (2012). Fatherhood and Managerial Style: How a Male CEO’s Children Affect the Wages of His Employees. Administrative Science Quarterly, 1-25.

Auteur: Karen De Visch

Karen De Visch is bedrijfspsychologe en werkt als researcher in ondernemersschap aan de Vlerick Business School. Op twitter vind je haar als @DeVisKar en ze is ook de drijvende kracht achter de @GAPugent tweets.