Het is een fenomeen van de laatste jaren: Misnoegde mensen die pro deo hun ergernis over de wereld uiten op internetfora en sociale media sites. Vaak zijn het reacties op een wereldschokkende gebeurtenis van de dag. Garanties op overbelaste servers zijn treinstakingen, politieke en/of economische impasses, de kroning van een koning, voetballers die in benevelde toestand achter het stuur kruipen, een opmerkelijke passage in een kookprogramma. Stuk voor stuk zijn het belangrijke nieuwsfeiten die niet voorbij kunnen gaan zonder dat menig medemens er zijn ongezouten mening over heeft kunnen geven.

Een uitlaatklep via internetfora

Wat drijft mensen om nieuwssites af te dweilen en er hun woede en frustratie uit vrije wil te delen met anderen? Een mogelijkheid is dat mensen het beschouwen als een uitlaatklep. Zoals sommigen hun irritaties botvieren op een boksbal, zoeken anderen hun toevlucht tot fora om er de ergernissen van zich af te schrijven. Het uiten van opgekropte woede om zo de interne psychologische druk te verminderen is in de psychoanalyse bekend onder de noemer ‘catharsis’.

Is het een effectieve manier om met frustraties om te gaan?

Een recente studie heeft onderzocht wat de effecten zijn van deze online catharsis. Mensen kregen op een website de ontstemde reacties te zien van anderen over een bepaald fenomeen. Nadien kregen ze vijf minuten de tijd om zelf een gelijkaardige reactie te schrijven. Wat bleek? Het geluksniveau van mensen daalde zienderogen nadat ze de negatieve posts van anderen hadden gelezen. Wanneer men vervolgens zelf een reactie had gepost, schoot hun eigen woedegevoel de hoogte in.

Los van de informatieve waarde van dergelijke posts worden we er niet gelukkiger van; noch door ze te lezen, noch door ze zelf te schrijven.

Ook de boksring helpt ons niet

Betekent dit nu dat we met zijn allen naar de boksring moeten om onze frustraties te kanaliseren? Onderzoek suggereert dat dit evenmin het geval is. Zo heeft een studie teruggevonden dat het zich afreageren op een boksbal na de confrontatie met een frustrerende gebeurtenis tot meer woede en agressie leidt achteraf dan helemaal niks doen.

Hoewel zich afreageren op een boksbal en negatieve reacties posten op internetfora op het eerste zicht fundamenteel verschillende reacties lijken, leiden ze beide tot hetzelfde gevolg. Beide agressieve gedragingen zorgen immers voor een blijvende focus op de frustraties an sich. Op die manier blijven de negatieve gedachten fris in het geheugen en herkauwen mensen voortdurend de negatieve gebeurtenis die heeft geleid tot de gedachten. Onafhankelijk van het feit dat lichamelijke beweging goed is voor onze gezondheid, helpt het dus niet om om te gaan met de frustraties die we op dat moment hebben.

De oplossing: gestructureerde reflectie

Recent onderzoek geeft aan dat op een gestructureerde manier schrijven over de gebeurtenissen die hebben geleid tot persoonlijke frustraties the way to go is om negatieve emoties te verwerken. Op die manier verkrijgt men een beter zelfinzicht en kan men op een constructieve manier op zoek gaan naar oplossingen voor de frustraties.

Wanneer je dus geïrriteerd thuis komt van het werk, neem dan een vel papier en sta even stil bij wat er precies gebeurd is die dag of week, wat beter of slechter kon zijn gegaan en hoe je in de toekomst anders met dergelijke situaties zou kunnen omgaan. Je zal je beslist beter voelen dan wanneer je je iPad bij de hand neemt en de reacties op de nieuwsitems van de dag begint door te nemen.

Referenties

• Bushman, B. J. (2002). Does venting anger feed or extinguish the flame? Catharsis, rumination, distraction, anger, and aggressive responding. Personality and Social Psychology Bulletin, 28, 724-731.
• Kray, L. J., George, L. G., Lijenquist, K. A., Galinsky, A. D., Tetlock, P. E., & Roese, N. J. (2010). From what might have been to what must have been: Counterfactual thinking creates meaning. Journal of Personality and Social Psychology, 98, 106-118.
• Lyubomirsky, S., Sousa, L., & Dickerhoof, R. (2006). The costs and benefits of writing, talking, and thinking about life’s triumphs and defeats. Journal of Personality and Social Psychology, 90, 692-708.
• Martin, R. C., Coyier, K. R., VanSistine, L. M., & Schroeder, K. L. (2013). Anger on the Internet: The Perceived value of rant-sites. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 16, 119-122.

Auteur: Bernd Carette

Bernd Carette is doctoraatsstudent in de Bedrijfspsychologie aan de Universiteit Gent (FPPW). Zijn onderzoek situeert zich hoofdzakelijk in het veld van Training & Development. Hij bestudeert het proces van ervaringsleren en besteedt hierbij onder meer aandacht aan de faciliterende rol die de organisatie hierin kan spelen.