Leren uit ervaringen: Durf de lat hoog te leggen

Zowel in het onderwijs als in het bedrijfsleven wint ervaringsleren aan belang. Formele opleidingsprogramma’s die plaatsvinden in een traditionele klascontext worden steeds vaker aangevuld met informele leermethodes, zoals ‘werkplekleren’, ‘on-the-job learning’, stages en ‘learning by doing’. Ook wetenschappers doen de laatste jaren meer en meer onderzoek naar hoe mensen kunnen leren uit ervaringen.

Uit welke ervaringen leer je het meest?

Uit onderzoek wordt stilaan duidelijk dat uitdagende ervaringen het hoogste leerpotentieel hebben. Uitdagende ervaringen –zoals het krijgen van onbekende verantwoordelijkheden– motiveren ons om uit de comfortzone van de dagdagelijkse routine te treden en om te experimenteren met alternatieve werkmethodes. Deze creatieve experimenten leiden vaak tot een verandering in kennis, vaardigheden of gedrag.

Leren uit ervaringen: een kwestie van de juiste balans

Niet iedereen is echter in staat om met eenzelfde niveau van uitdaging om te gaan. Eenmaal de balans tussen uitdaging en verwerkingspotentieel van het individu uit evenwicht is, dreigen de leereffecten af te nemen. Streetwize en de vakgroep Personeelsbeleid, Arbeids- en Organisatiepsychologie van de UGent besloten de handen in elkaar te slaan om na te gaan welke persoonlijke factoren het verwerkingspotentieel van een individu bepalen.

Wie leert het best uit uitdagingen?

Vertrekkend vanuit inzichten uit de positieve psychologie werd vooropgesteld dat iemands psychologisch kapitaal (PsyCap) bepaalt hoe omgegaan wordt met uitdagende (werk)situaties. PsyCap is de verzamelnaam voor een aantal basiscapaciteiten van mensen, waaronder optimisme, hoop en veerkracht.

Op basis van de onderzoeksresultaten bij een 100-tal respondenten werd vastgesteld dat PsyCap effectief een invloed heeft op hoe goed we kunnen omgaan met uitdagende situaties op het werk: mensen met veel psychologisch kapitaal bleken beter in staat om te gaan met en lessen te trekken uit uitdagende situaties op het werk.

Referentie

  • Luthans, F., Youssef, C. M., & Avolio, B. J. (2007). Psychological capital. New York: Oxford UniversityPress. Klik hier om het boek online door te nemen.

Auteur: Bernd Carette

Bernd Carette is doctoraatsstudent in de Bedrijfspsychologie aan de Universiteit Gent (FPPW). Zijn onderzoek situeert zich hoofdzakelijk in het veld van Training & Development. Hij bestudeert het proces van ervaringsleren en besteedt hierbij onder meer aandacht aan de faciliterende rol die de organisatie hierin kan spelen.